Yumurta Dondurma İşlemi Nedir? Nasıl Yapılır?

Günümüzde, kadınlar kariyer hedefleri, eğitim ve yaşam tarzları nedeniyle doğurganlık dönemlerini erteleyebilirler. Ancak bu erteleme, kişinin ilerleyen yaşlarda doğurganlık sorunlarıyla karşılaşabilecekleri anlamına gelebilir. Bu nedenle, kadınlar doğurganlıklarını korumak ve ileri yaşlarda anne olma şanslarını artırmak için kullanabilecekleri bir yöntemdir. Yumurta dondurma, veya tıbbi terimiyle Oosit Kriyoprezervasyon (Olgunlaşmamış Yumurta Hücresi Dondurulması), kadının kendi sağlıklı yumurta hücrelerini ileride kullanmayı planladığı süreye kadar doktor kontrolünde donanımlı hastane ortamında yaptırdığı işlemdir.

Yumurta Dondurma İşlemi Nedir?

Yumurta dondurma işlemi, kadınların genç yaşlarda ürettikleri sağlıklı yumurtalarını dondurarak ilerleyen yaşlarda kullanmalarına olanak tanıyan bir işlemdir. İşlem sırasında yumurtaların sağlıklı olarak büyümesini teşvik etmek için uzman doktorun belirlediği ilaçlar kullanılır. Sağlıklı büyüyen yumurta hücreleri yumurtalıklardan toplanır ve saklanmak üzere dondurulur. Kişinin istediği tarihte yumurtalar çözülüp, sperm ile birleştirilerek bir embriyo oluşması için işlem yapılır. Bu işlem, özellikle kanser tedavisi gibi yumurtalıklara zarar verebilecek ve tıbbi nedenlerle doğurganlığını kaybetme riski altında olan kadınlar için büyük bir umut kaynağı olabilir. Ayrıca son yıllarda, genç kadınlar kariyerlerini ve diğer kişisel hedeflerini gerçekleştirmek için istedikleri dönemlerde yumurta dondurma işlemine başvurmaktadırlar.

Yumurta Dondurma İşlemi Nasıl Yapılır?

Yumurta dondurma işlemi, kadının üreme hücreleri olan yumurtaları dondurmayı içerir. İşlem prosedürü şu adımları içerir:

1. Hormonal Uyarım:

İlk adım, kişinin yumurtaların olgunlaşmasını teşvik etmek için hormonal ilaçlar kullanılmasıdır. Bu ilaçlar yumurtalıkları uyarmak ve birden fazla yumurta üretmelerini sağlamak için kullanılır.

2. Yumurta Toplama (Oosit Aspirasyonu):

Yumurtaların olgunlaşması sonrasında, bir cerrahi işlem olan oosit aspirasyonu gerçekleştirilir. Bu işlem sırasında kişiden bir ultrason eşliğinde iğne yardımıyla yumurtalıklarda oluşan olgun yumurtalar toplanır.

3. Dondurma:

Toplanan sağlıklı yumurtalara daha sonra dondurma işlemi yapılır. Bu, genellikle vitrifikasyon adı verilen bir yöntemle yapılan bir işlemdir. Yumurtalar sıvı nitrojen içeren özel kaplarda çok düşük sıcaklıklarda saklanır.

4. Saklama:

Dondurulan yumurtalar uzun vadeli saklama için uygun koşullarda saklanır. Kadın, ilerleyen yaşlarda hamile kalmak istediğinde bu yumurtalar kullanılabilir.

5. Yeniden İmplantasyon:

Kadın, hamile kalmak istediğinde dondurulmuş yumurtaları çözdürme ve rahim içine yeniden implantasyon işlemi için uzman doktor kontrolünde yapılan işlemdir.

Tüp Bebek Yumurta Dondurma Teknikleri

Tüp bebek yumurta dondurma işleminde iki türlü yumurta dondurma tekniği kullanılmaktadır:

1. Kontrollü Yavaş Dondurma (Slow Freezing)
2. Ultra Hızlı Soğutma (Vitrifikasyon)

En yaygın olarak kullanılan teknik nitrojen tankları ile dondurulma işlemi yapılan vitrifikasyon tekniğidir.

Kimler Yumurta Dondurma İşlemine Uygundur?

Yumurta dondurma işlemi yapılması düşünülen durumlar şunlar olabilir:

• Tıbbi Nedenler: Kanser tedavisi gibi tıbbi nedenlerle doğurganlığı risk altında olan kadınlar için uygulanabilir.
• İleri Yaş Gebelik İstemi: İleri yaşlarda anne olma isteği olan kadınlar, yumurta dondurma işlemi ile doğurganlık sürelerini uzatabilirler.
• Kariyer ve Eğitim Hedefleri: Kadınlar, kariyerlerini ve eğitimlerini tamamlamak istedikleri dönemlerde yumurta dondurma işlemine başvurabilirler.

Ülkemizdeki kanunlarda yapılan yeni düzenlemeler sonrasında, tıbbi gereklilikler ve bazı koşullar altında kadınlara yumurta dondurma hakkı verilmektedir. Önceleri yalnızca kanser tedavisi görecek hastalara yumurta dondurma izni verilirken, Sağlık Bakanlığı’nın yönetmelikleri doğrultusunda bazı koşullarda yumurta rezervi düşük olan kadınlara “yumurtalarını dondurma hakkı” verilmektedir. Yumurta rezervi az olan kadınlar yumurtalarını dondurup anne olma şansını elde edebilirler.

Kadınlarda Yumurta Dondurma İşlemi için Gerekli Tıbbi Zorunluluk Halleri Nelerdir?

Kadınlarda yumurta dondurma için tıbbi zorunluluk halleri şunlar olabilir:

• Kemoterapi, radyoterapi gibi yumurta hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde dondurma işlemi yapılabilir.
• Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak ameliyatlar öncesinde hastanın isteği ile dondurma yapılabilir.
• Düşük over rezervi olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde erken menopoz hikayesi bulunan ve Sağlık Bakanlığı’nın belirttiği bazı koşullarda üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile yaş faktörü dikkate alınmaksızın dondurma işlemi yapılabilir.

Düşük Yumurta Rezervi Nasıl Anlaşılır?

Uzman doktor kontrolünde ultrason veya AMH (Anti Müllerian Hormon) testi yapılarak kişilerin yumurtalık rezervi incelenir. Yumurtalık rezervinin yüksek olması, bir kadının yumurtalıklarında daha fazla ve kaliteli foliküller bulunduğunu ve dolayısıyla hamilelik şansının yüksek olduğunu gösterebilen bir veridir. Kişinin yumurtalıklarındaki folikül miktarını belirleyen en önemli faktör, kişinin işlem için başvurduğu zamanki yaşıdır. Yaş ilerledikçe, özellikle 35 yaşından sonra, folikül sayısı ve kalitesi azalmaya başlar ve bu azalma 40 yaşından sonra daha da hızlanabilir. Yumurtanın yaşlanması, kişinin hamileliğinin gerçekleştirmesini zorlaştırabilir.

Yumurta Dondurma İşleminin Avantajları Nelerdir?

Yumurta dondurma işleminin en büyük avantajı birçok farklı nedenle evliliği ertelenmiş veya iş hayatında kariyer hedefleri nedeniyle bebek sahibi olmayı ileriki zamanlara planlamış kadınlar için anne olabilme şansını sürdürmeyi sağlamasıdır. Ayrıca kanser hastası olup kemoterapi ya da radyoterapi nedeniyle yumurtalarını kaybetme riski olan hastalar için anne olabilme şansı sürdürülmektedir.

Yumurta Dondurma İşlemi Güvenli midir?

Yumurta dondurma işlemi genellikle güvenli bir prosedürdür, ancak bazı kadınlarda doğurganlık ilaçlarından kaynaklanan hafif yan etkiler gözlemlenebilir.

Yumurta Dondurma İşlemi Başarı Oranı Nedir?

Kişinin yumurta dondurma işleminin başarı oranı uzman doktorun uygun gördüğü, dondurulan yumurta sayısına ve kullanılan tekniğe göre değişmektedir. Yumurtalarını dondurmak isteyen kadınlardan 35 yaş altında olanların 8-10 adet arası yumurta dondurulması önerilirken, 40 yaş üstünde daha fazla sayıda yumurta dondurulmasına ihtiyaç duyulabilir. Yumurtaların kullanımı istenildiğinde, tüp bebek tedavisinde kullanılabilir. Dondurulma sonrasında yumurtaların kullanımı için çözülmesi işleminde yumurtaların sağ kalım oranları %90-95 civarında olabilir.

Yumurta Dondurma İşlemi Kaç Yaşına Kadar Yapılabilir?

Yumurta dondurma işlemi teknik olarak kadının menopoza girene kadar yapılan bir işlem olsa da özellikle 40 yaş üstü kişilerde, 2-3 yumurta dondurma ile yapılan dondurma işlemi ile doğurganlığın koruma altına alınması çok yeterli olmayabilir. Kadınların ilerleyen yaşlarda yumurtaların kromozomal olarak anormal içeriğe sahip olma riski artış göstermektedir. Bu nedenle, uzman doktor tarafından kişinin yaşına göre planlanan tedavi prosedürünün uygulanması önemlidir.Yumurta dondurma işlemi, kadınlara doğurganlık konusunda daha fazla kontrol ve esneklik sağlayan önemli bir tıbbi gelişmedir. Bu işlem, kadınların kariyer hedefleri, eğitim ve yaşam tarzlarıyla uyumlu olarak anne olma planlarını ertelemelerine yardımcı olabilir ve tıbbi nedenlerle doğurganlık riski taşıyan kadınlar için umut kaynağıdır. Yumurta dondurma işlemi hakkında daha fazla bilgi ve danışmanlık almak için bir uzman doktora başvurmanız önemlidir.